Friesland, bekend om zijn prachtige waterlandschappen, kan ook zeker last krijgen van wateroverlast. De provincie, met haar vele meren, rivieren en lage ligging, is kwetsbaar voor overstromingen, vooral bij extreme regenval of wanneer sneeuw uit de Alpen smelt. In dit blogartikel belichten we zowel de algemene context van wateroverlast in Friesland als de recente ontwikkelingen rondom dit thema.

Risicogebieden en Oorzaken

De grootste risicogebieden voor wateroverlast in Friesland liggen langs de rivieren de IJssel, de Lauwers en de Ljochtmaer, en in de laaggelegen gebieden rondom de meren zoals het Sneekermeer en het Tjeukemeer. Wateroverlast kan verschillende oorzaken hebben:

• Hevige regenval: Langdurige of zeer intense regenval kan ervoor zorgen dat rivieren en meren buiten hun oevers treden.
• Smeltende sneeuw: In het voorjaar kan sneeuw smeltwater vanuit de Alpen extra water naar de Friese rivieren brengen.
• Combinatie van factoren: Vaak is wateroverlast het gevolg van een samenspel van factoren, zoals hevige regenval en een hoge grondwaterstand.
• Storm en wind: Storm en wind kunnen water opstuwen en overstromingen veroorzaken, met name langs de kustgebieden.

Gevolgen van Wateroverlast

Wateroverlast kan grote gevolgen hebben voor mens en milieu. Denk aan:

• Schade aan woningen, bedrijven en infrastructuur: Overstromingen kunnen huizen, straten, bruggen, dijken en andere infrastructuur beschadigen.
• Verlies van oogst en vee: Landbouwgrond kan onder water komen te staan, wat leidt tot verlies van oogst en vee.
• Ontwrichting van de samenleving: Scholen, bedrijven en andere essentiële diensten kunnen sluiten, waardoor het dagelijks leven wordt ontwricht.
• Gezondheidsrisico’s: Vochtigheid en modder na overstromingen kunnen leiden tot gezondheidsproblemen, zoals schimmels en infecties.

Recente Gebeurtenissen

In maart 2021 werd Friesland getroffen door zware overstromingen. De rivieren de IJssel en de Lauwers traden buiten hun oevers, wat leidde tot evacuaties in diverse dorpen en steden. De schade was aanzienlijk, met name in de dorpen Joure en Terwispel. In januari 2023 was er opnieuw sprake van wateroverlast, met name door hevige regenval en een hoge grondwaterstand. Evacuaties waren niet nodig, maar er was wel schade aan woningen en landbouwgrond.

Huidige Situatie en Toekomstperspectief

Op dit moment (6 juni 2024) is er geen sprake van wateroverlast in Friesland. De waterstanden in de rivieren en meren zijn normaal en er is geen regenval voorspeld die tot overstromingen kan leiden. Echter, klimaatverandering kan in de toekomst leiden tot extremere weersomstandigheden, waardoor het risico op wateroverlast toeneemt.

Wat Te Doen Bij Wateroverlast

• Volg de instructies van de hulpdiensten: Blijf op de hoogte van de officiële instructies en volg deze nauwkeurig op.
• Blijf op de hoogte: Raadpleeg de websites van de waterschappen in Friesland en de Veiligheidsregio’s voor actuele informatie.
• Wees voorbereid: Maak een noodplan met water, voedsel, medicijnen en belangrijke documenten. Zorg voor een noodstroomvoorziening en maak uw woning waterbestendig, door bijvoorbeeld zandzakken te leggen rond uw huis.
• Help elkaar: Bied hulp aan buren en kwetsbare mensen in uw omgeving.

Meer Informatie

• Waterschap Noardlike Fryslan: https://www.staatsbosbeheer.nl/uit-in-de-natuur/locaties/noard-fryslan
• Waterschap Wetterskip Fryslân: https://www.wetterskipfryslan.nl/
• Veiligheidsregio Fryslân: https://www.veiligheidsregiofryslan.nl/

Conclusie

Wateroverlast is een serieus probleem in Friesland. Door je bewust te zijn van de risico’s, te weten wat te doen bij wateroverlast en je goed voor te bereiden, kun je de schade beperken en jezelf.